Privacy by Design w branży opieki zdrowotnej 

Według niektórych badań branża opieki zdrowotnej doświadcza więcej incydentów z wyciekiem danych niż inne. Wyobraź sobie jednak świat, w którym twoje najbardziej wrażliwe informacje o stanie zdrowia są domyślnie zabezpieczone, chronione przed hakerami i wyciekami danych. Czy to możliwe? 

Umożliwia to tzw. privacy by design, czyli podejście gwarantujące, że prywatność będzie wbudowana w każdy aspekt systemów i procesów opieki zdrowotnej. 

Czym jest privacy by design? 

Privacy by design to zasady, które mają na celu uwzględnienie prywatności i ochronę danych na każdym etapie rozwoju usług, już w fazie projektowania. 

Podejście privacy by design obejmuje 7 kluczowych zasad: 

1. Proaktywne, a nie reaktywne; zapobiegawcze, a nie naprawcze – systemy od początku są projektowane z nastawieniem na ochronę prywatności, zamiast dodawania środków ochrony po fakcie 
2. Prywatność jako domyślne ustawienie – niewymagana jest interwencja jednostki, ponieważ systemy są już stworzone z myślą o ochronie prywatności 
3. Prywatność wbudowana w projekt – jest integralną częścią architektury systemów 
4. Pełna funkcjonalność – podejście privacy by design stara się zaspokoić wszystkie wymagania i unika kompromisów między prywatnością a innymi celami 
5. Bezpieczeństwo od początku do końca – dane są chronione od momentu zbierania do chwili usunięcia z systemu 
6. Transparentność – działania organizacji są jasne dla wszystkich zainteresowanych stron   
7. Szacunek dla prywatności użytkownika – systemy i usługi są projektowane z szacunkiem dla prywatności użytkowników 

Termin „privacy by design” został stworzony przez Annę Cavoukian, Komisarz ds. Informacji i Prywatności Ontario (IPC) w latach 90. Pojęcie to zawiera i definiuje wspólne cele we wszystkich sektorach, gdzie prywatność i ochrona danych jest najważniejsza, takich jak opieka zdrowotna. Ślady tych zasad można znaleźć w różnych prawach o prywatności na całym świecie, w tym w RODO, co pokazuje, że obok privacy by design nie powinniśmy przechodzić obojętnie. 

Cyfrowa transformacja opieki zdrowotnej a privacy by design 

 Branża opieki zdrowotnej nie jest wyjątkiem, jeśli chodzi o digitalizację. Technologia odgrywa coraz większą rolę w świadczeniu opieki nad pacjentami, a inwestycje w technologie cyfrowe wciąż są priorytetem dla liderów ochrony zdrowia. 

Cyfrowa dokumentacja medyczna, telemedycyna, diagnostyka napędzana sztuczną inteligencją (AI)… Te oraz inne cyfrowe rozwiązania w branży zdrowotnej ułatwiają pacjentom korzystanie z usług medycznych, oraz usprawniają działanie podmiotów z branży medycznej. 

Cyfrowa transformacja w branży zdrowotnej to też potencjalne ryzyka związane z prywatnością i bezpieczeństwem ochrony danych osobowych. To dlatego privacy by design odgrywa kluczową rolę w procesie transformacji. Uwzględnienie ochrony danych już na etapie projektowania minimalizuje ryzyko wycieku poufnych informacji, pozwala chronić prawa osób oraz buduje zaufanie pacjentów. 

Jakie technologie wspierają podejście privacy by design? 

 Teraz kiedy omówiliśmy, czym jest privacy by design i jak jest związane z wyzwaniami transformacyjnymi dotykającymi sektor opieki zdrowotnej, możemy skupić się na przykładowych rozwiązaniach z użyciem nowych technologii.   

Przejdźmy zatem przez najpopularniejsze rozwiązania, które wspierają podejście privacy by design. 

Headless CMS: Wielofunkcyjne zarządzanie treściami dla cyfrowej opieki zdrowotnej 

Headless CMS to system zarządzania treścią, który oddziela warstwę prezentacji od warstwy danych i logiki, umożliwiając organizacjom dystrybucję treści na wielu platformach bez narażania wrażliwych danych. W kontekście cyfrowej transformacji, organizacje opieki zdrowotnej mogą wykorzystać headless CMS do różnych celów, między innymi: 

• Tworzenia i zarządzania stronami internetowymi dla dostawców opieki zdrowotnej, szpitali i klinik, 
•  Udostępniania materiałów edukacyjnych, takich jak posty na blogu, artykuły i filmy, aby informować pacjentów o chorobach, leczeniu i środkach zapobiegawczych, 
• Prowadzenia działań promocyjnych, takich jak kampanie e-mailowe i w mediach społecznościowych, w celu zwiększenia świadomości na temat usług i wydarzeń związanych z opieką zdrowotną, 

Należy pamiętać, że headless CMS nie jest przeznaczony do zbierania danych, więc firmy z branży opieki zdrowotnej muszą korzystać z innych bezpiecznych cyfrowych rozwiązań do obsługi wrażliwych informacji pacjenta. 

Zdecydowanie zalecamy inwestowanie w bezpieczne formularze internetowe, zaszyfrowane bazy danych i systemy zgodne z wymaganiami prawnymi oraz upewnienie się, że CMS nie jest do nich w ogóle podłączony. Dlatego podejście headless jest tak przydatne w tej sytuacji. 

Integracja systemów: Cyfrowe rozwiązania w opiece zdrowotnej 

 Jak już wiesz headless CMS nie powinien łączyć się z wrażliwymi systemami. Inne systemy mogą jednak potrzebować połączenia ze sobą. Integracja systemów to kolejne miejsce, gdzie można zastosować zasady privacy by design. 

Integracja systemów to sprawniejsze procesy biznesowe oraz efektywny i bezpieczny przepływ danych. Przykłady systemów, które mogą być zintegrowane w ramach cyfrowej transformacji opieki zdrowotnej, obejmują: 

• Systemy Elektronicznej Dokumentacji Medycznej (EHR), które pozwalają na bezpieczne udostępnianie danych pacjentów pomiędzy dostawcami opieki zdrowotnej, poprawiają koordynację opieki i redukują ryzyko błędów medycznych. 
• Systemy Informacji Laboratoryjnej (LIS) do zarządzania i wymiany wyników badań i danych z testów, pomagające dostawcom opieki zdrowotnej podejmować świadome decyzje dotyczące opieki nad pacjentem. 
• Systemy obrazowania medycznego (np. PACS) do udostępniania i przechowywania obrazów diagnostycznych, ułatwiające współpracę specjalistów i poprawiające dokładność diagnostyki. 
• Systemy zarządzania placówką medyczną do efektywnego planowania, rozliczeń i zadań administracyjnych, redukujące obciążenia administracyjne i pozwalające dostawcom opieki zdrowotnej skoncentrować się na opiece nad pacjentem. 

Poprzez bezpieczną integrację tych systemów, organizacje opieki zdrowotnej mogą wdrożyć płynny przepływ informacji, lepiej wykorzystać czas pracowników i skupić się na pacjencie. Nie jest też problemem posiadanie systemów legacy, bo nawet one w wielu przypadkach mogą być bezpiecznie zintegrowane z nowszymi rozwiązaniami. 

Integracja systemów nie oznacza oczywiście niekontrolowanego przepływu danych. Przepływ informacji powinien być starannie zaprojektowany i kontrolowany, z jasno zdefiniowanymi rolami i uprawnieniami dla każdego rozwiązania. 

MACH i architektura kompozytowa 

W kontekście wdrażania zasad privacy by design warto odejść od architektury monolitycznej, czyli zamkniętego systemu. Dlaczego? Ponieważ każde duże, „masywne” rozwiązanie tego typu może być trudne do utrzymania pod względem prywatności. Oczywiście, restrykcyjne zarządzanie uprawnieniami jest jakimś rozwiązaniem, ale znacznie lepiej pomyśleć o architekturze w podejściu MACH (Microservices, API, Cloud-First, Headless), czyli opartej na modułach stworzonych z myślą o rozwiązaniach chmurowych i jednocześnie spełniających najwyższe rygory bezpieczeństwa. 

Mikroserwisy umożliwiają skupienie się na każdym wycinku systemu osobno, co ogranicza ryzyko naruszenia prywatności danych na każdym etapie i jest zgodne z zasadami privacy by design. 

Na przykład, strona internetowa sieci medycznej, może korzystać z headless CMS do wyświetlania treści i oddzielnej usługi do rezerwowania wizyt lekarskich, ale żadna z tych usług nie miałaby dostępu do elektronicznej dokumentacji medycznej (EHR) lub innych wrażliwych danych. To pozwoliłoby odpowiednim zespołom w pełni realizować swoje obowiązki, bez ryzyka potencjalnych wycieków danych, czy nawet możliwości dostępu do takich danych. 

Właśnie tutaj warstwa integracji jest bardzo przydatna. Taka integracja musi zapewnić, że dane mogą przepływać między odpowiednimi systemami, ale nie są otwarcie dostępne wszędzie. 

Minimalizacja i anonimizacja danych 

Minimalizacja danych to kluczowa zasada privacy by design, która polega na zbieraniu, przechowywaniu i przetwarzaniu jak najmniejszej ilości danych osobowych potrzebnych do realizacji konkretnego celu. W kontekście działań z narzędziami AI i machine learning w opiece zdrowotnej, techniki minimalizacji danych mogą obejmować: 

• Usuwanie zbędnych identyfikatorów osobowych z zestawów danych, co redukuje ryzyko ponownej identyfikacji i potencjalnych naruszeń prywatności. 
• Korzystanie z danych syntetycznych lub agregacji danych, w celu zmniejszenia ryzyka identyfikacji, przy jednoczesnym zachowaniu statystycznej użyteczności danych dla celów badawczych i analizy. 
• Implementację technik „różnicowej prywatności”, które polegają na dodawaniu statystycznego szumu do danych, co chroni prywatność poszczególnych osób, jednocześnie utrzymując użyteczność danych dla aplikacji AI i ML. 

Być może na tym etapie jest to dla Ciebie oczywiste, ale i tak to powiedzmy: inżynieria danych jest niezbędna. Istnieje zbyt wiele systemów, potrzeb i przypadków użycia, aby nie inwestować wystarczająco w inżynierię danych w przypadku branży zdrowotnej. 

Począwszy od bezpiecznego przechowywania danych, aż po zapewnienie dostępu opartego o role na wszystkich poziomach firmy. Poprawna implementacja systemów danych zapewni nie tylko ochronę prywatności, ale także nie narazi organizacji na niepotrzebne ryzyko związane z wyciekiem danymi. 

Co więcej, stosując te techniki minimalizacji danych, branża zdrowotna może wykorzystać moc AI i machine learning, jednocześnie chroniąc prywatność pacjentów. Te bardziej zaawansowane technologie mogą przynieść wiele korzyści, ale tylko wtedy, gdy są zbudowane na solidnych i bezpiecznych fundamentach. 

Wyzwania przechowywania danych w chmurze 

Przechowywanie danych pacjentów w chmurze stawia przed firmami wyzwania prawne, szczególnie gdy dane są przechowywane na serwerach poza krajem macierzystym organizacji. Różne kraje mają swoje własne zasady dotyczące lokalizacji takich serwerów, ale jedno jest pewne: korzystanie z chmury publicznej nie zwalnia firmy z prawnego obowiązku zabezpieczenia danych osobowych pacjentów. 

W efekcie, chociaż chmura może stanowić idealne i elastyczne rozwiązanie do przechowywania danych, musi ona być bardzo dobrze zabezpieczona i chroniona.  

Firmy z sektora opieki zdrowotnej muszą uwzględnić kilka czynników, poruszając się w skomplikowanej sferze międzynarodowego przechowywania danych: 

• Przepisy o ochronie danych zarówno w kraju macierzystym, jak i w kraju, w którym znajduje się serwer chmury w celu zapewnienia zgodności ze wszystkimi obowiązującymi zasadami, prawem i standardami z zakresu ochrony danych osobowych. 
• Ograniczenia dotyczące transgranicznego przesyłania danych, takie jak te nałożone przez Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych (RODO) w Unii Europejskiej. 

Przechodząc do chmury, należy dobrze się przygotować i rozważyć różne aspekty. Jeśli korzystasz z rozwiązania opartego na mikroserwisach, możesz najpierw przenieść informacje niezwiązane z pacjentem, takie jak CMS lub inne usługi backendowe. 

Jednakże, jeżeli chodzi o gromadzenie danych pacjentów i dane medyczne, firmy z branży medycznej muszą najpierw dokładnie ocenić swoich dostawców do przechowywania danych w chmurze i opracować politykę zarządzania danymi, które są zgodne z wymogami prawnymi. 

Pierwsze kroki w kierunku privacy by design w cyfrowej opiece zdrowotnej 

  W idealnym świecie, zasady privacy by design zostałoby wprowadzone od pierwszego dnia. W rzeczywistości, bezpieczeństwo cyfrowe nie stanowiło głównej troski firm z branży medycznej na początku działalności. Nie jest to zarzut – po prostu dawniej taka technologia nie istniała.   

Zastanówmy się więc, jak najlepiej wprowadzić zasady privacy by design już teraz i podjąć działania zabezpieczające dane pacjentów. 

Jakie kroki powinny podjąć organizacje w branży medycznej? 

• Przeprowadzić ocenę wpływu na prywatność (Privacy Impact Assesment) w celu zidentyfikowania potencjalnych ryzyk i luk związanych z prywatnością w istniejących cyfrowych rozwiązaniach opieki zdrowotnej, oceniając potencjalny wpływ naruszeń prywatności na pacjentów i organizację. 
• Współpracować z ekspertami ds. prywatności, doradcami prawnymi i interesariuszami, aby opracować kompleksową strategię prywatności i bezpieczeństwa dla cyfrowej transformacji opieki zdrowotnej, zapewniając uwzględnienie wszystkich aspektów działalności organizacji. 
• Włączyć działania dotyczące prywatności już na etapie projektowania, rozwijania i wprowadzania nowych technologii i systemów. Współpraca z dostawcami i partnerami pomoże ustalić wymogi i specyfikację dotyczącą prywatności. 
• Wdrożyć silne kontrole dostępu, środki szyfrowania i plany reagowania na incydenty w celu ochrony danych pacjentów i skutecznego reagowania na potencjalne naruszenia. 
• Regularnie przeglądać i aktualizować polityki prywatności i praktyki biznesowe, aby nadążać za zmieniającymi się zagrożeniami, regulacjami i standardami branżowymi. 

Privacy by design to dla służby zdrowia kluczowy koncept  

 Dzięki dostępnym dzisiaj technologiom branża zdrowotna może proaktywnie zarządzać prywatnością i danymi, przestrzegać przepisów i budować zaufanie pacjentów. Przyjęcie zasad privacy by design na każdym etapie transformacji cyfrowej oznacza najwyższe standardy ochrony prywatności danych i bezpieczeństwa pacjentów. Jest to wysiłek, który warto podjąć nie tylko dla samego bezpieczeństwa danych, ale i napędzania kolejnych innowacji i ułatwień dla pacjentów.