Nowe regulacje prawne / E-commerce 2025
Rok 2025 przynosi ważne zmiany w regulacjach dotyczących handlu online, które mogą znacząco wpłynąć na funkcjonowanie sklepów internetowych w Polsce i całej Unii Europejskiej.
Lepsza ochrona konsumentów, transparentność i zrównoważony rozwój – to główne cele nadchodzących zmian. Sprawdźmy zatem kluczowe regulacje prawne e-commerce, które będą miały znaczenie w 2025.
Bezpieczeństwo produktów / General Product Safety Regulation (GPSR)
W maju 2023 roku ogłoszono treść nowego rozporządzenia mającego regulować bezpieczeństwo produktów – General Product Safety Regulation (GPSR). Celem tej regulacji jest ochrona zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów poprzez wprowadzenie nowoczesnych zasad dostosowanych do realiów handlu online i globalnych łańcuchów dostaw.
Rozporządzenie, które wejdzie w życie 13 grudnia 2024 roku, nakłada nowe obowiązki na producentów, importerów oraz sprzedawców detalicznych i hurtowych wprowadzających produkty konsumpcyjne na rynek europejski. Jest to więc ostatni moment na to, aby dostosować się do nowych regulacji.
Nowe obowiązki w handlu online
W związku z rosnącą popularnością zakupów online, GPSR nakłada szczególne wymogi na sprzedawców internetowych. Każdy produkt oferowany w internecie musi być opisany w sposób jasny i przejrzysty, a oferta powinna zawierać:
- Informacje o producencie – imię i nazwisko lub nazwę firmy, zarejestrowaną nazwę handlową lub znak towarowy oraz adres kontaktowy (pocztowy i elektroniczny).
- Dane identyfikacyjne produktu – zdjęcie, typ, model lub inne istotne informacje.
- Ostrzeżenia i informacje o bezpieczeństwie – czytelne komunikaty, które powinny być umieszczone na opakowaniu lub w załączonych dokumentach.
Postępowanie w przypadku wadliwych produktów
Jeśli producent, importer lub dystrybutor odkryje, że oferowany produkt może stwarzać zagrożenie, musi podjąć odpowiednie środki zaradcze, takie jak:
- Wycofanie produktu z rynku.
- Odzyskanie produktu od konsumentów, z jednoczesnym zapewnieniem jednej z opcji:
- naprawy,
- wymiany na bezpieczny produkt tego samego typu,
- zwrotu pełnej wartości produktu.
Konsekwencje niestosowania się do GPSR
O konieczności dostosowania się do wytycznych GPSR informuje np. Allegro. W razie niedostosowania ofert po wejściu w życie rozporządzenia sprzedawcy grozić mogą sankcje prawne, zawierające także kary finansowe.
Rozporządzenie GPRS nakłada na Państwa Członkowskie UE obowiązek ustalenia sankcji za naruszenie jego przepisów. W Polsce planowana jest w tym celu nowelizacja ustawy o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Obecnie projekt ustawy, przewidujący administracyjne kary pieniężne za niewywiązywanie się z wymogów Rozporządzenia, znajduje się na etapie opracowywania przez rząd. Następnie trafi do Sejmu, gdzie przejdzie pełny proces legislacyjny. Na ten moment wysokość kar określonych w projekcie ustawy waha się od 40 000 zł do 1 000 000 zł.
Europejski Akt Dostępności
Wyobraźmy sobie świat, gdzie każdy – bez względu na stopień sprawności – może swobodnie korzystać z technologii cyfrowych. To nie tylko wizja przyszłości, ale sedno Europejskiego Aktu Dostępności (European Accessibility ACT – dyrektywa EAA), który od czerwca 2025 roku zmieni krajobraz dostępności produktów i usług cyfrowych w Unii Europejskiej.
Nowa ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze nakłada obowiązki na producentów, importerów, dystrybutorów oraz usługodawców, z wyłączeniem mikroprzedsiębiorstw, które są zwolnione z niektórych wymogów. Firmy muszą zapewnić dostępność informacji o produktach – takich jak opisy, instrukcje czy procedury instalacji – jak i samych produktów oraz usług, w tym usług handlu elektronicznego.
Podstawą tych regulacji są wytyczne WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines), które definiują zasady tworzenia dostępnych treści internetowych.
Europejski Akt Dostępności / Kary
Zgodnie z ustawą kary pieniężne za niestosowanie się do obowiązków ustawowych są określone widełkowo: w wysokości 10-krotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wg danych GUS, jednak nie więcej niż 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
Cztery filary WCAG 2.1
WCAG 2.1 opiera się na czterech fundamentalnych zasadach dostępności:
1. Postrzegalność (Perceivable)
Treści muszą być dostępne w sposób, który umożliwia ich odbiór za pomocą różnych zmysłów. Obejmuje to:
- teksty alternatywne dla obrazów (pomagają osobom korzystającym z czytników ekranowych),
- odpowiednie kontrasty między tekstem a tłem,
- możliwość powiększania tekstu bez utraty jego czytelności.
2. Funkcjonalność (Operable)
Funkcjonalności strony muszą być dostępne dla użytkowników różnych technologii. Strona powinna umożliwiać:
- nawigację klawiaturą,
- unikanie elementów wywołujących ataki padaczkowe (np. migających obrazów),
- intuicyjną obsługę elementów interaktywnych.
3. Zrozumiałość (Understandable)
Treści oraz sposób obsługi strony muszą być zrozumiałe dla użytkowników. Kluczowe jest:
- stosowanie jasnego i prostego języka,
- unikanie nieprzewidywalnych zmian kontekstu,
- logiczne rozmieszczenie elementów na stronie.
4. Kompatybilność (Robust)
W dosłownym tłumaczeniu „solidność”, w polskim i unijnym prawie określana jako kompatybilność. Strona powinna być zgodna z różnorodnymi technologiami i urządzeniami, takimi jak przeglądarki, czytniki ekranowe czy urządzenia mobilne, a także z aktualnymi standardami kodowania.
Dlaczego zgodność z WCAG 2.1 jest ważna?
Wdrażanie WCAG 2.1 to nie tylko dobra praktyka – przedsiębiorcy mogą także zyskać.
Zwiększenie dostępności
Dzięki zgodności z WCAG 2.1 Twoja strona stanie się dostępna dla większej grupy odbiorców, w tym osób ze szczególnymi potrzebami i osób z niepełnosprawnościami.
Spełnienie wymogów prawnych
W wielu krajach zgodność z WCAG 2.1 jest obowiązkowa, zwłaszcza dla serwisów publicznych i rządowych.
Budowanie pozytywnego wizerunku
Dostosowanie strony do standardów dostępności pokazuje, że firma lub organizacja dba o inkluzywność i równy dostęp do informacji oraz oferty.
Europejski Zielony Ład / Nowe przepisy w kierunku zrównoważonego rozwoju
Europejski Zielony Ład to kompleksowa strategia UE mająca na celu uczynienie Europy pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie do 2050 roku. Jest odpowiedzią na narastające zagrożenia związane ze zmianami klimatycznymi oraz potrzebą transformacji gospodarki w kierunku zrównoważonego rozwoju.
Nowe przepisy unijne, wynikające z programu Zielony Ład, zakładają, że sklepy internetowe powinny odgrywać kluczową rolę w edukacji konsumentów, pomagając im zrozumieć, czym jest ślad węglowy i jak wybierać ekologiczne produkty. Coraz większą uwagę zwraca się na logistykę zeroemisyjną, w tym na zrównoważone metody dostawy oraz minimalizację odpadów.
Świadomy wybór / Cyfrowy Paszport Produktu (DPP)
Cyfrowy Paszport Produktu (DPP) to rozwiązanie, które ma potencjał zrewolucjonizować sposób, w jaki postrzegamy produkty na rynku. Jest to cyfrowy dokument zawierający kluczowe informacje o towarach, takie jak pochodzenie, użyte materiały, wpływ na środowisko oraz wytyczne dotyczące utylizacji. Dostępny w formie cyfrowej, DPP ma na celu zwiększenie świadomości konsumentów na temat całego łańcucha produkcji i umożliwienie dokonywania bardziej świadomych wyborów, a także wspieranie przyjaznych środowisku praktyk biznesowych.
Inicjatywa ta została wprowadzona w ramach rozporządzenia w sprawie ekoprojektu dla zrównoważonych produktów (Ecodesign for Sustainable Products Regulation – ESPR), które przewiduje, że niemalże wszystkie produkty sprzedawane w UE będą musiały posiadać Cyfrowy Paszport Produktu. Regulacje będą konieczne do spełnienia także przez producentów spoza Unii Europejskiej, jeśli będą chcieli oferować swoje towary na tym rynku.
Dzięki DPP konsumenci uzyskają szczegółowe informacje o produktach, m.in.:
- Źródło surowców i dokładny skład produktów.
- Ślad węglowy produktu.
- Certyfikacje bezpieczeństwa i zgodność z normami.
- Możliwości recyklingu.
- Wytyczne dotyczące utylizacji towarów.
DPP / Wdrożenie
Choć ESPR jeszcze nie weszło w życie, wielu przedsiębiorców już teraz wdraża rozwiązania inspirowane ideą DPP. Jest to również odpowiedź na oczekiwania klientów – aż 80% millenialsów i 66% przedstawicieli pokolenia Z twierdzi, że kwestie środowiskowe wpływają na ich decyzje zakupowe.
Implementacja Cyfrowego Paszportu Produktu zaplanowana jest na 2026 r., dlatego to najlepszy czas na to, żeby przygotować się na te zmiany. Na początek regulacje obejmą produkty z takich kategorii, jak elektronika, baterie oraz tekstylia. Z dużym prawdopodobieństwem przepisy te zostaną wkrótce rozszerzone na sektor budowlany, a następnie na kolejne branże przemysłowe.
Kluczowym narzędziem wspierającym wdrożenie tego rozwiązania jest system PIM (Product Information Management), który pozwala na efektywne zarządzanie rozbudowanymi danymi produktowymi. Dzięki PIM przedsiębiorstwa mogą gromadzić, organizować i udostępniać szczegółowe informacje o produktach, a także dystrybuować je do wszystkich kanałów sprzedaży.
Regulacje dotyczące sztucznej inteligencji / AI Act
Rok 2024 z pewnością należał do sztucznej inteligencji. Tam, gdzie pojawiają się ogromne możliwości, muszą pojawić także odpowiednie regulacje.
AI Act, czyli Akt o Sztucznej Inteligencji, to pierwsze na świecie kompleksowe wytyczne dotyczące zasad projektowania, wdrażania i stosowania systemów sztucznej inteligencji. Przygotowany przez Unię Europejską dokument dąży do zachowania równowagi między innowacyjnością technologiczną a ochroną praw człowieka i bezpieczeństwem użytkowników. Projekt rozporządzenia, przedstawiony w kwietniu 2021 roku, ma wejść w życie w 2026 roku, natomiast wybrane regulacje, w tym przepisy ogólne oraz praktyki zakazane w zakresie AI będą stosowane już od 2025 r.
Główne cele AI Act obejmują:
- Bezpieczeństwo i ochronę praw użytkowników podczas korzystania z systemów AI.
- Promowanie innowacji dzięki jasnym zasadom regulacyjnym.
- Zapobieganie ryzykom związanym z wysokiego ryzyka zastosowaniami AI.
- Budowanie zaufania do technologii wśród obywateli i przedsiębiorstw.
Sztuczna inteligencja w praktyce
Obserwując rosnące zainteresowanie naszych Klientów rozwiązaniami opartymi na sztucznej inteligencji – od systemów rekomendacji i wirtualnych asystentów, po narzędzia zintegrowane z systemami PIM, które automatyzują tworzenie opisów produktowych oraz zaawansowane narzędzia analityczne – wyraźnie widzimy, jak AI rewolucjonizuje automatyzację, personalizację ofert i oszczędność zasobów. Ten dynamiczny rozwój wskazuje, że sztuczna inteligencja będzie odgrywać coraz większą rolę w strategiach biznesowych.
Jednocześnie AI Act, choć zaprojektowany, by zapewnić bezpieczne i zaufane środowisko dla wdrażania sztucznej inteligencji, budzi mieszane reakcje. Kluczowym wyzwaniem jest ryzyko zahamowania innowacji – zbyt rygorystyczne przepisy mogą nie tylko spowolnić rozwój AI w Europie, ale także skłonić przedsiębiorców działających w branży e-commerce do przenoszenia działalności poza UE, gdzie sposób wykorzystania sztucznej inteligencji nie jest limitowany.
Digital Services Act i Digital Markets Act
Unia Europejska, odpowiadając na zmiany w cyfrowym krajobrazie oraz wyzwania związane z dominacją dużych platform internetowych, wprowadziła dwa ważne akty prawne: Digital Services Act (DSA, pl. Akt o Usługach Cyfrowych) oraz Digital Markets Act (DMA, pl. Akt o rynkach cyfrowych). Są to kluczowe elementy pakietu legislacyjnego mającego na celu uregulowanie przestrzeni cyfrowej i ochronę konsumentów oraz przedsiębiorstw na jednolitym rynku cyfrowym.
Kluczowe obowiązki nałożone na platformy:
- Zarządzanie treściami nielegalnymi
DSA zobowiązuje platformy do szybkiego usuwania treści nielegalnych (np. mowy nienawiści, fałszywych informacji) po ich zgłoszeniu przez użytkowników. Dodatkowo platformy muszą ustanowić jasne procedury odwoławcze dla użytkowników, których treści zostały usunięte. - Obowiązek przejrzystości algorytmów
Platformy muszą informować użytkowników, w jaki sposób działają algorytmy odpowiedzialne za rekomendacje treści. Użytkownicy powinni mieć możliwość wyboru alternatywnych opcji wyświetlania, niezależnych od personalizacji. - Raportowanie ryzyka systemowego
Największe platformy, określane jako very large online platforms (VLOPs) (z ponad 45 milionami użytkowników miesięcznie w UE), są zobowiązane do analizy i raportowania potencjalnych zagrożeń związanych z ich działaniem, takich jak dezinformacja, manipulacje czy naruszenia prywatności. - Ochrona danych osobowych konsumentów
DSA zakazuje stosowania tzw. dark patterns – praktyk projektowania interfejsów mających na celu wprowadzenie użytkowników w błąd lub wymuszenie określonych działań, np. nieświadomego wyrażenia zgody na przetwarzanie danych.
DSA zaczęło obowiązywać od 16 listopada 2022 roku, a największe platformy (VLOPs) muszą dostosować się do przepisów od 25 sierpnia 2023 roku. W nadchodzącym roku warto upewnić się, że Twoja platforma e-commerce spełnia odpowiednie wymagania.
E-commerce 2025 / Nowe regulacje prawne
Rok 2025 przynosi znaczące zmiany w regulacjach e-commerce, które mogą wydawać się wyzwaniem, ale jednocześnie otwierają nowe perspektywy.
Dostosowanie się do tych regulacji to szansa na wyróżnienie się na rynku i budowanie zaufania klientów. Transparentność działań, troska o środowisko oraz bezpieczeństwo produktów to wartości, które konsumenci cenią coraz bardziej. Firmy, które wcześnie zaczną wdrażać nowe wymagania, nie tylko unikną sankcji, ale także wyprzedzą konkurencję, stając się liderami zmian.
Nie czekaj na ostatni moment – przygotuj swoją firmę na nową rzeczywistość e-commerce już dziś. W końcu każde wyzwanie to również okazja, by wyznaczać standardy i inspirować innych do działania. Czy Twoja firma jest gotowa, by być częścią tej zmiany?